بازاریابی چابک؛ از پیاده سازی اثربخش تا 5 اصل مهم آن
بازاریابی چابک، یک رویکرد تاکتیکی است که تیم‌ها در آن تلاش می‌کنند تا با خرد جمعی اهداف با ارزش بیشتر را شناسایی و با همکاری یکدیگر به آن‌ها دست پیدا کنند، عملکرد خود را ارزیابی کنند و سپس نتایج را در طول زمان بهبود ببخشند.
وقتی پای تقسیم کار به میان کشیده می‌شود، استرس از تیم‌ها فاصله می‌گیرد. به خصوص در شرایط بحران چه چیزی بهتر از دور کردن استرس می‌تواند برای شما رقم بخورد؟
در دو سال اخیر همه‌گیری ویروس کرونا اغلب کسب‌وکارها را زمین‌گیر کرده است. آن‌ها برای عبور از شرایط بحران چاره‌ای به غیر از تغییر راه و روش نداشتند. به همین دلیل برخی از کسب‌وکارها تلاش کردند تا با کمک بازاریابی چابک از این مخمصه نجات پیدا کنند.
با این حال آیا پیاده‌سازی این روش به همان راحتی است که در چنین شرایطی به عنوان یک راه‌حل به ذهنتان خطور می‌کند؟ بی‌شک خیر! برای پیاده‌سازی چنین رویکردی تیم و مدیران شما باید آموزش‌دیده باشند تا با همسویی و همکاری بتوانید به اهدافتان نزدیک شوید. عدم آمادگی تیم‌ها برای عملی کردن این تصمیم ممکن است منجر به از دست رفتن فرصت‌ها شود.
در این یادداشت برای روشن‌تر شدن این موضوع به بررسی بازاریابی چابک، مواردی که باید هنگام پیاده‌سازی آن راعایت کنید و اصول این استراتژی می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.
بازاریابی چابک چیست؟
بازاریابی چابک یک مدل بازاریابی مبتنی بر اصول متدولوژی چابک است که برای توسعۀ نرم‌افزار استفاده می‌شود. این رویکرد برای مدیریت پروژه‌های مرتبط با بازاریابی به کار برده می‌شود.
هدف اصلی از بازاریابی چابک این است که بدون به خطر انداختن کیفیت پروژه‌ها با سرعت بیشتری اجرا شوند. به همین دلیل برای عملی شدن این تصمیم باید همه چیز از جمله ساختار تیم و ارتباطات داخلی در یک راستا باشند. علاوه بر این شما باید نسبت به تغییرات و شرایط روز آگاه باشید.
به همین دلیل شما به یک تیم بازاریابی چابک نیاز دارید که با قواعد بازی آشنا باشد و بتواند با سرعت بالا به طور مؤثر عمل کند.
بازاریابی چابک از اسپرینت‌ها برای توسعۀ پروژه‌ها و کمپین‌ها استفاده می‌کند. اسپرینت مدت زمانی کوتاه و مشخص است که تیم شما برای پیاده‌سازی پروژۀ کاری نیاز دارد.
به خاطر داشته باشید که بازاریابی چابک یکی از انواع بازاریابی با رویکرد گام به گام است که به جای توسعۀ آنی محصول از تکرار برای اصلاحی خروجی در هر مرحله از توسعۀ پروژه استفاده می‌کند. به عبارت دیگر شما نتایج را در هر مرحله ارزیابی می‌کنید تا نقاط ضعف را به منظور بهبود عملکردتان شناسایی کنید. سپس با رفع آن‌ها روند را تکرار می‌کنید تا به بهترین نتیجه دست پیدا کنید.
بازبینی عملکرد تیم‌ها و بازخوردها در هر مرحله باعث می‌شود که نتایج برای شما قابل پیش‌بینی باشد. از این‌رو سرعت و دقت عملتان افزایش پیدا می‌کند.
سؤالی که ممکن است برای شما مطرح شود این است که پیاده‌سازی بازاریابی چابک در چه شرایطی به کسب‌وکار شما کمک می‌کند؟ در بخش بعدی هر آنچه را که باید هنگام پیاده‌سازی به آن‌ها توجه کنید با شما در میان می‌گذاریم.
پیاده سازی مؤثر بازاریابی چابک
نمی‌توان این حقیقت را که بازاریابی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های هر کسب‌وکار است انکار کرد. امروزه ظهور کسبوکارهای جدید در صنایع مختلف سرعت بیشتری پیدا کرده است. از این‌رو رقابت بین کسب‌وکارها برای جذب مشتریان جدید و کسب سهم بیشتر به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
مسئولیت تیم بازاریابی، طراحی و اجرای کمپین‌هایی است که به کسب‌وکارها برای حضور بهتر در بازار و به تبع افزایش فروش کمک کنند. این روزها برای سازگاری بیشتر با فشار زیاد رقابت در بازار اغلب تیم‌های بازاریابی به سراغ استراتژی بازاریابی چابک رفته‌اند.
برای اینکه بازاریابی چابک شما را به اهدافتان نزدیک کند باید وقت و تلاش بیشتری را صرف آماده کردن تیم خود برای مدیریت پروژه‌ها به روش چابک کنید. در این بخش با یکدیگر موارد ضروری و تأثیرگذاری را که هنگام پیاده‌سازی این بازاریابی باید رعایت کنید مرور می‌کنیم.
۱. درک مبانی بازاریابی چابک
اولین چیزی که تیم بازاریابی شما برای پیاده‌سازی بازاریابی چابک نیاز دارد این است که اصول اولیۀ آن را بیاموزد. رسیدن به درک روشنی از نحوۀ عملکرد این رویکرد و اصول اساسی آن برای موفقیت کسب‌وکار ضروری است.
علاوه بر این شما باید با اعضای تیم خود دربارۀ این موضوع که هدف از پیاده‌سازی این استراتژی چیست صحبت کنید.
به عبارت دیگر انتظارات و اهداف خود را با آن‌ها در میان بگذارید تا مطمئن شوید تک تک اعضای تیم شما از نظر ذهنی و احساسی برای پذیرش شیوۀ جدید کار آماده هستند. آن‌ها باید بدانند که رویکرد جدیدی که اتخاذ کرده‌اید به سخت‌کوشی و همکاری تیمی بیشتر نیاز دارد.
۲. اسپرینت‌ها
اسپرینت یکی از مهم‌ترین عناصر بازاریابی چابک به حساب می‌آید. شما باید کل پروژه را به اسپرینت‌های مختلف تقسیم کنید. همانطور که اشاره شد یک اسپرینت، مدت زمان کوتاهی است که تیم شما برای انجام وظایف خود نیاز دارد.
طول یک اسپرینت در بازاریابی چابک تنها یک هفته است. اسپرینت‌ها باعث می‌شوند که تیم شما کارها را سریع‌تر انجام داده و خروجی بهتری ارائه دهند.
برای موفقیت بازاریابی چابک تمام تیم‌های درگیر باید از نحوۀ عملکرد اسپرینت‌ها به خوبی آگاه باشند. در طول یک اسپرینت تیم باید تمام تلاش خود را انجام دهد تا کارهای برنامه‌ریزی‌شده را در یک بازه زمانی محدود انجام دهد. شما باید اسپرینت‌ها را مشخص کنید، نتایج هر اسپرینت را ارزیابی و نقاطی که می‌توان بهبود بخشید را شناسایی کنید.
۳. پیگیری وظایف و پیشرفت پروژه
پیگیری نتایج یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت استراتژی بازاریابی چابک است. استفاده از روش‌های قابل اعتماد و همچنین ابزارهای مختلف برای نظارت بر پیشرفت پروژه حیاتی است.
برای اینکه روش چابک مؤثر باشد باید پیشرفت کار را در هر اسپرینت پیگیری کنید. روش‌های مختلفی برای نظارت بر پیشرفت وظایف محوله وجود دارد. برای مثال می‌توانید از ابزارهای آنلاین مانند ترلو یا گوگل شیت برای پیگیری دقیق وظایف فردی و تیمی بهره ببرید.
۴. همکاری تیمی
همکاری تیمی اساس بازاریابی چابک به حساب می‌آید. اجرای سریع وظایف، مهم‌ترین ویژگی این رویکرد است. از این‌رو همکاری اعضای تیم برای افرایش بازدهی و سرعت عمل ضروری است.
وقتی پای همکاری تیمی مؤثر به میان کشیده می‌شود شما باید از ابزارهای ارتباطی قابل اعتماد بهره ببرید. کانال‌ها و ابزارهای ارتباطی به تیم‌ها کمک می‌کنند تا اطلاعات و نتایج خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند و دربارۀ آن‌ها به گفت‌وگو بنشینند.
با گرد هم آوردن اعضای تیم در یک مکان، بهره‌وری افزایش پیدا می‌کند. از آن گذشته آن‌ها می‌توانند با کمک یکدیگر به اهداف مشترک دست پیدا کنند.
۵. جلسات اسکرام
جلسات اسکرام، پنجمین عامل مهم موفقیت بازاریابی چابک است که باید به صورت روزانه یا هفتگی برگزار شوند. حضور تمام اعضای تیم شما در این جلسه الزامی است.
دستور کار جلسۀ اسکرام این است که اعضای تیم دربارۀ وظایف محوله، مسائل یا مشکلاتی که با آن روبه‌رو شده‌اند و ایده‌ها و پیشنهادهایشان برای سرعت بخشیدن به توسعۀ پروژه صحبت کنند. این جلسه‌ها به اعضای تیم شما کمک می‌کنند که نسبت به پیشرفت پروژه آگاه شوند.
مدت زمان هر جلسه باید حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه باشد و این جلسه‌ها باید شرایط تعامل و گفت‌وگوی عوامل درگیر در بازاریابی چابک را فراهم کند. این باعث می‌شود که اعضای تیم شما مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود ببخشند.
بازاریابی چابک زمانی می‌تواند به کسب‌وکار شما کمک کند که به هر ۵ مورد ذکرشده توجه کنید. همانطور که اشاره شد موفقیت این رویکرد به آشنایی با مبانی آن بستگی دارد. از این‌رو در بخش بعدی به بررسی ۵ اصل مهم این رویکرد می‌پردازیم.
۵ اصل مهم بازاریابی چابک که باید بدانید
برای پیاده‌سازی و نفع بردن از بازاریابی چابک باید به درک درستی از آن برسید. دانستن اصول آن دستیابی به اهداف را آسان‌تر می‌کند که در این بخش با یکدیگر آن‌ها را مرور می‌کنیم.
۱. سازگاری با تغییرات
به طور کلی متدولوژی چابک دربارۀ چگونگی تطبیق با تغییرات در مواقع نیاز است. فرض بر این است که هر از گاهی به تغییر برنامه‌هایتان نیاز دارید. برای چابک شدن باید تغییرات و محدودیت‌ها را بپذیرید و به دنبال فرصت‌های جدید باشید.
اگرچه پذیرش تغییرات غیرمنتظره دشوار است اما شما و تیمتان برای افزایش اثربخشی بازاریابی چابک باید به جای مقاومت در برابر تغییرات رخ‌داده از آن‌ها استقبال کنید. از این‌رو زمانی این رویکرد به شما کمک می‌کند که ذهنیتی مثبت نسبت به شرایط پیش‌بینی‌نشده ایجاد شود.
۲. ارزیابی و آزمایش مداوم
هنگام بازاریابی باید چندین روش مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام استراتژی برای شما مفید است. متدولوژی چابک هم مبتنی بر آزمایش و ارزیابی حین توسعۀ پروژه است تا بتواند راه‌حل‌های بهینه را شناسایی کند. از این‌رو وقتی پای بازاریابی چابک به میان کشیده شود، شما به انجام آزمایش و تجزیه و تحلیل مداوم عملکرد خود نیاز پیدا می‌کنید.
در حقیقت شما قرار است ایده‌ها و روش‌های مختلف خود را امتحان کنید تا بهترین ایده را برای نزدیک شدن به اهدافتان کشف کنید.
به خاطر داشته باشید که باید از پیش آمدن هرج‌ومرج پرهیز کنید. از این‌رو به منظور جلوگیری از اتلاف وقت با برنامه و کنترل‌شده، اثربخشی روش‌ها و ایده‌های خود را بررسی کنید.
۳. تکرارهای سریع
به طور کلی شما در یک تکرار، استراتژی را پیاده‌سازی کرده و عملکرد آن را بررسی می‌کنید. براساس پاسخ و نتایجی که به دست می‌آید باید آن را اصلاح و دوباره اجرا کنید تا به اهداف مورد نظر خود برسید.
شما برای هر تکرار به اندازۀ یک اسپرینت زمان دارید. در پایان تکرار باید در کمترین زمان نتایج را ارزیابی کنید و براساس آن تکرارهای بعدی را برنامه‌ریزی کنید.
۴. تعامل و بازخورد
تعامل اعضای یک تیم بسیار مهم است؛ زیرا اطلاعات بهتر جریان پیدا می‌کنند و همچنین زمینۀ بازگو کردن نظرها و پیشنهادها فراهم می‌شود. بازاریابی چابک زمانی مؤثر است که به طور منظم از اعضای تیم و همچنین مشتریان هدف کمپین خود بازخورد دریافت کنید.
بازخورد تیم و مشتریان، بررسی عملکرد بازاریابی چابک را راحت‌تر می‌کند. علاوه بر این شما می‌توانید کاستی‌ها و ضعف خود را شناسایی و برطرف کنید. از آن گذشته اعضای تیم می‌توانند ایده‌های خود را برای غلبه بر موانع با شما در میان بگذارند.
۵. یادگیری و بهبود مداوم
به واسطۀ آزمایش‌ها و تکرارها شما با موضوع‌های جدید مختلفی روبه‌رو خواهید شد که باید آن‌ها را بیاموزید و درک کنید.
علاوه بر این شما باید به طور مداوم تحقیق کنید و دانش خود را افزایش دهید تا استراتژی‌های مؤثرتری تدوین کنید. از این‌رو بازاریابی چابک به یادگیری و رشد مداوم گره خورده است.
سخن آخر
بازاریابی چابک به شما اجازه می‌دهد تا کمپین‌های خود را سریع‌تر و با نتایج بهتر اجرا کنید. با این حال برای پیاده‌سازی این استراتژی شما باید با اصول و ویژگی‌های آن آشنا باشید. در صورت عدم آمادگی و آگاهی در انتهای مسیر چیزی به غیر از شکست منتظر شما نخواهد بود.
برای مدیریت کمپین‌ها و تیم خود از ابزارهای آنلاین استفاده کنید. با افراد صحبت کنید و از ایده‌هایشان برای عبور از موانع استفاده کنید.
در هر تکرار، نقاط ضعف خود را شناسایی و آن‌ها را برای تکرار بعد اصلاح کنید. از تغییرات فرار نکنید و با روی خوش به استقبال آن‌ها بروید. علاوه بر این تلاش کنید که دانش خود را افزایش دهید تا بتوانید استراتژی‌های بهتری اتخاذ کنید.
آیا تا به حال از بازاریابی چابک برای رسیدن به اهداف کسب‌وکارتان بهره برده‌اید؟ تجربۀ خود را با ما در میان بگذارید.
