شاید برای شما این سؤال مطرح شده باشد که تفاوت برند و محصول در چیست؟ اگرچه محصول و برند هر دو از منابع مهم سودآوری یا همان درآمد برای هر کسبوکاری به شمار می‌آیند اما بدون درک درست تفاوت‌های این دو نمی‌توان از آن‌ها بهره برد.
هر کسبوکاری، سرمایه‌گذاری زیادی روی مدیریت محصول و استراتژی برند خود انجام می‌دهد تا از مزایای رقابتی محصولات و خدمات خود نسبت به سایر رقبا استفاده کند. با این حال دیده شده است که محصول و برند اغلب به جای یکدیگر به کار برده می‌شود.
برند و محصول دو واژۀ متفاوت هستند که در دنیای بازاریابی مداوم با آن‌ها روبه‌رو می‌شوید. تفاوت برند و محصول در این است که محصول، یک کالای فیزیکی است که نیاز گروه مصرف‌کنندگان هدف را برآورده می‌کند.
از طرف دیگر برند عبارت است از احساسات و تجربه‌های مصرف‌کنندگان نسبت به ویژگی‌های یک محصول خاص که از طرف کسبوکار وعده داده شده است.
به طور کلی می‌توان گفت محصول، توسط کسبوکار ایجاد می‌شود در حالی‌که برند توسط افرادی که از محصول استفاده می‌کنند یعنی مشتریان ایجاد می‌شود. علاوه بر این شما یک محصول را می‌توانید به راحتی کپی کنید اما برند، منحصر به فرد و جاودانه است.
با توجه به سرعت سرسام‌آور تغییرات در دنیای امروز اکنون تمام افراد نگران این هستند که چگونه به نظر می‌رسند؟ چه می‌پوشند؟ چه چیزی آن‌ها را جابه‌جا می‌کند؟ چه غذایی می‌خورند؟ این تغییرات، آن‌ها را نسبت به برند حساس کرده است.
به همین دلیل در این یادداشت تلاش می‌کنیم که به تعریف درستی از برند و محصول و همچنین پاسخ شفافی برای سؤال «تفاوت برند و محصول در چیست؟» برسیم. در ادامه با ما همراه باشید.
برند چیست؟
قبل از پرداختن به تفاوت برند و محصول بهتر است بدانیم منظور از برند و محصول چیست؟ این به شما کمک می‌کند تا تفاوت این دو را بهتر درک کنید.
برند، ساز و کاری است که هر کسبوکاری برای ایجاد آگاهی، افزایش وفاداری و همچنین برجسته کردن تمایز محصول خود از آن بهره می‌برد. در حقیقت برند وعده‌ای است که از طرف کسبوکار به طور غیرمستقیم به مصرف‌کنندگان هدف داده می‌شود که نشان‌دهندۀ اهمیت به علایق و نیازهای آن‌ها است.
برند، یک دارایی رقابتی برای هر کسبوکاری به شمار می‌آید. برند نه تنها نمایندۀ کسبوکار شما است بلکه احساسات و برداشت‌های مصرف‌کنندگانتان را که از محصولات شما استفاده کرده‌اند بیان می‌کند. در حقیقت برند، تصویری است که در ذهن مصرف‌کننده شکل گرفته است.
برند در لوگوی کسب‌وکارتان خلاصه نمی‌شود بلکه اهداف و چشم‌انداز شما و همچنین چگونگی رسیدن به آن‌ها را مشخص می‌کند. ارزش محصولات را افزایش می‌دهد و در نتیجه موجب افزایش فروش آن‌ها می‌شود.
برند از طریق یک فرآیند استراتژیک ایجاد می‌شود که در آن عوامل خارجی و جاه‌طلبی‌های صاحبان کسبوکار ترکیب می‌شوند. محصول مارک‌دار نسبت به یک محصول معمولی، گران‌‌تر خواهد بود.
علاوه بر این تقاضای بالایی برای اقلام مارک‌دار نسبت به محصولات غیرمارک‌دار در بازار وجود دارد. این تقاضا در حقیقت نشان‌دهندۀ وفاداری و اعتماد مشتریان به برند است.
شما باید با کمک کیفیت خود، برندتان را حفظ کنید. برند برای ایجاد آگاهی از شما و کسب‌وکارتان به کار برده می‌شود. از آن گذشته فرهنگ و محیط سازمانتان را بیان می‌کند. نه تنها می‌تواند فروش شما را افزایش دهد بلکه فرصت‌های جدیدی برای شما در بازار فراهم خواهد کرد.
محصول چیست؟
برای رسیدن به پاسخ شفاف سؤال «تفاوت برند و محصول در چیست؟» علاوه بر تعریف برند به تعریفی از محصول نیاز داریم. از این‌رو در این بخش با یکدیگر نگاه دقیق‌تری به محصول می‌اندازیم.
محصول، کالا یا خدمتی است که برای سهولت کار مصرف‌کننده خلق می‌شود. هر کسبوکاری می‌تواند محصول خود را با مزایای رقابتی و قیمت متفاوتی به منظور سودآوری بیشتر در بازار عرضه کند.
قیمت نهایی محصول را کیفیت، هزینه‌های تولید، ویژگی‌های منحصر به فرد و مزیت‌های رقابتی آن تعیین می‌کنند.
محصول زمانی می‌تواند در بازار موفق عمل کند که نیازهای مشتریان را برآورده کند. یک محصول تنها با حل مشکلات مصرف‌کنندگان می‌تواند برای یک کسبوکار درآمد ایجاد کند. از این‌رو قبل از هر چیزی برای شناسایی نیازها و خواسته‌های مخاطبان هدف خود وقت بگذارید.
یک محصول چرخۀ خلق و توسعه، راه‌اندازی، نگهداری، بازاریابی و فروش را طی می‌کند. یک محصول ابتدا معرفی می‌شود، سپس به بلوغ می‌رسد و مراحل رشد را طی می‌کند و در نهایت با رسیدن به پایان چرخه آرام آرام کنار گذاشته می‌شود.
استارتاپ‌ها و کسبوکارهای نوپا هنگامی وارد بازار می‌شوند که محصول آن‌ها به سوددهی رسیده باشد. یک کسبوکار می‌تواند ویژگی‌های بیشتری برای محصول خود در نظر بگیرد تا بتواند به کمک مزیت‌های رقابتی از سایر محصولات مشابه جلو بیفتد.
کیفیت محصول، آیندۀ آن را تضمین می‌کند. از آن گذشته شما باید برای قیمت‌گذاری به یک استراتژی قدرتمند تکیه کنید. در نهایت برای افزایش اثربخشی یک محصول به بازاریابی مؤثر نیاز دارید.
یک کسبوکار، محصولات و خدمات متعددی ارائه می‌کند که زیر یک چتر بزرگ که به عنوان برند شناخته می‌شود قرار می‌گیرند.
تفاوت برند و محصول در چیست؟
حال که به خوبی با تعریف برند و محصول آشنا شدید وقت آن شده است که به مقایسۀ آن‌ها بپردازیم. به احتمال زیاد تا این لحظه خودتان به پاسخی هر چند ناقص برای سؤال «تفاوت برند و محصول در چیست؟» رسیده‌اید.
با این حال اجازه دهید تا در این بخش با اشاره به مهم‌ترین تفاوت‌های این دو واژه به افکارتان نظم ببخشیم.
- برند، تصویر بازار و مصرف‌کننده از محصولات یا خدمات یک کسبوکار است. در حالی‌که محصول یک چیز مفید است که نیازها و خواسته‌های مشتریان هدف را برآورده می‌کند. می‌توان گفت محصول حاصل تلاش‌های کسبوکار است. در نقطۀ مقابل، برند برداشت مصرف‌کننده از آن کسبوکار به حساب می‌آید.
- برند یکبار ساخته می‌شود و برای همیشه در ذهن مردم باقی می‌ماند. با این حال یک محصول با محصول دیگری که ویژگی‌های جدیدتر و بهتری دارد جایگزین می‌شود. در حقیقت برند جاودانه و محصول قابل تکرار است.
- برند از ترکیب تجربۀ مشتری، احساسات وی و همچنین چشم‌اندازهای کسبوکار به وجود می آید. از طرف دیگر یک محصول توسط تیم تولیدکننده برای برآوردن نیازها و خواسته‌های مصرف‌کنندگان هدف توسعه می‌یابد.
- یک برند را نمی‌توان جایگزین کرد؛ زیرا منحصر به فرد است. با این حال یک محصول در بازار دارای چندین جایگزین با ویژگی‌های یکسان یا حتی بهتر است. مزیت‌های رقابتی محصول، شانس برنده شدن و بقای آن را افزایش می‌دهد در حالی‌که هیچ چیز نمی‌تواند جای برند شما را بگیرد.
- برند به محصولات یا خدمات ارزش اضافه می‌کند. این باعث می‌شود که محصول شانس بیشتری برای زنده ماندن در بازار داشته باشد. در نقطۀ مقابل، محصول نیازها و خواسته‌های کلی مصرف‌کنندگان را هدف قرار می‌دهد.
حال که شما می‌دانید استراتژی برند چیست، به چه چیزی محصول گفته می‌شود و تفاوت برند و محصول در چیست، می‌توانیم به بررسی بازاریابی محصول و بازاریابی برند در بخش بعدی بپردازیم.
بازاریابی برند چیست؟
دانستن تفاوت برند و محصول به شما کمک می‌کند تا از بازاریابی برند و بازاریابی محصول به درستی استفاده کنید. اجازه دهید با یک مثال به سراغ بازاریابی برند برویم.
در سال ۲۰۱۴ کوکاکولا یک کمپین با نام «Share a Coke» اجرا کرد. در این کمپین نام و نشان کوکاکولا از روی قوطی‌های آن پاک شد و به جای آن ۲۵۰ اسم از اسامی رایج در آمریکا را روی برچسب‌های خود چاپ کرد.
کوکاکولا با این کمپین شور و هیجان زیادی را در مشتریان خود ایجاد کرد. اغلب مصرف‌کنندگان کوکاکولا به دنبال پیدا کردن قوطی با نام خود بودند.
کوکاکولا توانست با کمک این کمپین فروش کلی خود را ۳ درصد افزایش دهد. این کمپین تمام چیزی است که بازاریابی برند ارائه می‌کند.
در حقیقت بازاریابی برند چیزی به غیر از برجسته کردن برندتان و تکیه کردن به قدرت آن حین تبلیغ محصولات یا خدمات شما نیست. وظیفۀ اصلی این بازاریابی، پیوند دادن شخصیت و هویت برند با مخاطبان هدف از طریق ارتباطات است.
یک استراتژی کارآمد بازاریابی برند به شما کمک می‌کند تا ارزش‌های برندتان را که از دید مخاطبانتان پنهان مانده است نشان دهید.
اگر کمپین به درستی اجرا شود واکنش و پاسخ احساسی مشتریانتان را به دنبال خواهد داشت. این واکنش منجر به ایجاد وفاداری و در نهایت داد و ستد بیشتر با مشتری خواهد شد.
به چه چیزی بازاریابی محصول گفته می‌شود؟
بازاریابی محصول با توجه به تفاوت برند و محصول با بازاریابی برند متفاوت است. در بازاریابی محصول شما به دنبال جایگاه‌یابی محصول، رساندن پیام و راه‌اندازی محصول و همچنین اطمینان پیدا کردن از این موضوع که فروشنده و مشتری آنچه را که محصول ارائه می‌دهد درک می‌کنند هستید.
به طور خلاصه می‌توان گفت که بازاریابی محصول روی هر مرحله‌ای که مردم برای دربارۀ خرید یا عدم خرید محصول تصمیم‌گیری می‌کنند متمرکز می‌شود.
وقتی صحبت از بهترین استراتژی بازاریابی محصول به میان می‌آید تبلیغ اتوبوس برقی VW فولکس واگن خودنمایی می‌کند. بعید است کسی اتوبوس‌های قدیمی فولکس‌واگن را فراموش کند. در حال حاضر از این اتوبوس‌ها برای ایجاد یک کافۀ سیار استفاده می‌شود. در این تبلیغ از این حس شما برای معرفی محصول خود استفاده کرده است.
آن‌ها در این تبلیغ بسیار هوشمندانه عمل کردند و با اجرای موسیقی Sound of Silence (صدای سکوت) در پس‌زمینه به بدون سر و صدا بودن اتوبوس جدید خود اشاره کردند.
شما در بازاریابی محصول، مزیت‌های محصول یا خدمت خود را گوشزد می‌کنید. تمام این بازاریابی حول محصول، ویژگی‌های آن، تأثیر آن در زندگی مشتری و همچنین تفاوت آن با سایر رقبا می‌چرخد.
بازاریابی محصول به مشتریان کمک می‌کند تا محصول یا خدمت را بهتر درک کنند. از آنجایی که تبلیغات مربوط به یک محصول یا خدمت خاص است پس از گذشت مدتی خواهید فهمید که آیا مخاطب، محصول را دوست دارد یا خیر.
از آن گذشته این بازاریابی در جذب مشتریان جدید به شما کمک می‌کند. به خصوص زمانی که شما محصولاتی با مزیت‌های جدید ارائه می‌کنید، موجب جلب توجه مصرف‌کنندگان بیشتری می‌شوید.
این نوع بازاریابی همچنین به شما کمک می‌کند تا استراتژی مؤثری دربارۀ هدف قرار دادن پرسوناهای خریدار خود تدوین کنید.
سخن آخر
دانستن تفاوت برند و محصول از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. یک برند تنها زمانی ایجاد می‌شود که کسبوکار شما محصولات یا خدماتی را ارائه کند که موجب جلب رضایت مشتریان شود.
شما برای موفقیت در بازار راهی به غیر از حفظ و مراقبت از اعتماد و وفاداری مشتریانتان ندارید. به خاطر داشته باشید که برند چیزی است که همیشه در کنار محصولاتتان حضور خواهد داشت.
فراموش نکنید که شما همیشه این فرصت را دارید که محصول خودتان را اصلاح کنید اما وقتی پای برند در میان باشد این شانس وجود نخواهد داشت.
گاهی اوقات دیده شده است که صاحبان برخی از کسب‌‌وکارها ناخواسته به برند خود آسیب وارد کرده‌اند. متأسفانه وارد شدن کوچکترین آسیبی به برند باعث می‌شود تا مدت‌ها محصولات و خدمات شما حتی با وجود بهترین ویژگی‌ها دیده نشوند.
دانستن تفاوت برند و محصول همچنین به شما کمک می‌کند که به خوبی از استراتژی‌های بازاریابی محصول و بازاریابی برند بهره ببرید.
این واقعیت را به یاد داشته باشید که هر دو بازاریابی باید در یک استراتژی بازاریابی کامل شما حضور داشته باشند. با برقراری تعادل میان این دو بازاریابی، شخصیت برند خود و ارزشی که ارائه می‌دهید را نشان دهید.
آیا تا به حال به تفاوت برند و محصول فکر کرده بودید؟ آیا پیش از این با بازاریابی محصول و بازاریابی برند آشنا بوده‌اید؟ به نظر شما بازاریابی محصول و بازاریابی برند چه کمکی به کسب‌وکارتان می‌کنند؟ پاسخ این سؤال‌ها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
